İPA Başkanı Buğra Gökce: Her 5 çocuktan biri derin yoksullukla yüz yüze
Her 5 çocuktan birinin derin yoksulluk sorunları ile yüz yüze olduğunu söyleyen İPA Başkanı Buğra Gökce, son 11 yılda 695 çocuk işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini belirtti.
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı Buğra Gökce, sosyal medya platformu X üzerinden 9 Eylül’de başlayacak yeni eğitim-öğretim yılına dair ekonomik verileri paylaştı. TÜİK verilerine göre Ağustos ayında yıllık enflasyon yüzde 51,9 olduğunu hatırlatan Gökce, eğitim harcamalarının ise yüzde 120 artış gösterdiğine dikkat çekti.
Gökce, “Öğrencilerin temel kırtasiye harcamaları yüzde 71,9, okul için giyim harcamaları yüzde 62,5, okula başlama masrafı yüzde 64,9 oranında arttı” diye konuştu.
”Özel okulların oranı ilk kez yüzde 19’a çıkmıştır”
Buğra Gökce, paylaşımında şu ifadeleri kullandı:
“Eğitim – öğretim yılı başlarken eğitim sistemindeki sorunlar ağırlaşarak devam ediyor. MEB’in örgün eğitim istatistiklerine göre Türkiye’de örgün eğitimde 17,5 milyon öğrenci bulunmaktadır. Toplam 75 bin 19 eğitim kurumu içinde devlete ait kurum sayısı 60 bin 734 iken, özel okulların sayısı 14 bin 281’dir. Özel okulların tüm okullar ve kurumlar içerisindeki oranı tarihimizde ilk kez yüzde 19’a çıkmış durumdadır. Bir başka ifadeyle eğitimde piyasa dinamikleri baskın hale gelmiştir. Her 5 okuldan 1’i özel okul. 442 bin 643 çocuk sistem dışı Türkiye’de resmi ve özel okullarda zorunlu örgün eğitim sisteminde kayıtlı 17 milyon 558 bin 25 öğrenciden, 442 bin 643’ü sistemin dışındadır. Çocuğunu okula göndermeyen velilere idari para cezası veya bir yıl hapis cezası verilmesi gerekiyor olsa da bu yaptırım fiilen uygulanmıyor.
Orta öğretimdeki öğrenci sayısı geçtiğimiz 22 yılda 2 kattan fazla artarak 3 milyon 23 bin 602’den 6 milyon 789 bin 681’e ulaştı, sadece açık lisedeki toplam öğrenci sayısı son 22 yılda dört kattan fazla artarak 464 bin 935’ten 2 milyon 9 bin 480’e çıktı. Başka bir ifadeyle halen ortaöğretimdeki öğrenci sayısının üçte birini açık liseye giden öğrenciler oluşturuyor.
“695 çocuk çalışırken yaşamını yitirdi”
TÜİK verilerine göre, 15-17 yaş arasında çocukların işgücüne katılma oranı 2020’de yüzde 16,2 iken, bu oran 2023 yılına gelindiğinde yüzde 22,1 ile son 10 yılın zirvesine çıktı. Resmi verilere göre çocuk işçi sayısı 853 bin olurken uzmanlara göre kayıt dışı olanlarla birlikte bu sayı 2 milyonun üzerine çıkıyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi tarafından paylaşılan bilgide 2013-2024 yılları arasında 695 çocuk işçinin çalışırken yaşamını yitirdiği yer aldı.
Türkiye, OECD ülkeleri arasında çocuk yoksulluğunda ilk sıradadır. Son dönemde hızlı artan yoksullaşma Türkiye’de önce en hassas durumdaki çocukları vurmuştur. Türkiye’de bugün her 5 çocuktan biri derin yoksulluk sorunları ile yüzleşmekte, yeterli ve besleyici gıdaya ulaşamamaktadır.
Ülkemizin eğitime yatırım yapılmasına her gün daha fazla ihtiyacı varken, bilinçli bir şekilde yatırım azaldı. Milli Eğitim Bakanlığı 2002 yılında eğitim bütçesinin yüzde 17’sini yatırıma ayırırken, 2023 yılında bu pay yüzde 9’a düştü.”
